Προς: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ
Υπόψη: κ. Α. Βραχνού
Αθήνα 29 Ιουλίου 2013
Αρ. Πρωτ.: 16014
ΘΕΜΑ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ ΚΑΤΟΧΥΡΩΜΕΝΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
1.0 Γενική Προσέγγιση
• Η υφιστάμενη νομοθεσία απονέμει ευθέως ή προσανατολίζει εμμέσως την εκτέλεση δραστηριοτήτων μηχανικού προς ορισμένους ακαδημαϊκούς τίτλους, κατά κανόνα αυθαίρετα, χωρίς δηλαδή τη θέσπιση και τήρηση αρχών και κριτηρίων, που πρέπει να διέπουν τις εφαρμογές της μηχανικής. Η οργάνωσή της είναι χαοτική και περιπτωσιολογική, χωρίς ορθολογισμό, εσωτερική συνοχή και συνέπεια. Ως αποτέλεσμα, διέπεται από πλήθος αντιφατικών και συγκρουόμενων διατάξεων, καταστρατηγεί την τεχνική ιεραρχία, παράγει αποκλεισμούς και διακρίσεις, είναι ασύμβατη με τη συνταγματική επιταγή για τις επαγγελματικές ελευθερίες και αντίθετη με τη δεοντολογία και τις καθιερωμένες διεθνώς πρακτικές. Πιστεύουμε ότι δεν εξυπηρετεί το Δημόσιο συμφέρον και τροχοπεδεί την ανάπτυξη της χώρας.
• Απαιτείται ριζική μεταρρύθμιση και δημιουργία νέου θεσμικού πλαισίου για την άσκηση του επαγγέλματος του μηχανικού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με βάση επαγγελματικά προσόντα και τις κατευθύνσεις των σχετικών Ευρωπαϊκών Οδηγιών, όπως κατωτέρω αναφέρονται. Ο Π.Σ.ΧΜ. έχει προς τούτο υποβάλει «Περίληψη Βασικών Αρχών και Κατευθύνσεων» με κεντρική ιδέα της πρότασης την βασική αρχή της άσκησης του επαγγέλματος του μηχανικού, όπως αυτή συναντάται διεθνώς: Το επάγγελμα του μηχανικού στο ανώτερο επίπεδο επαγγελματικών προσόντων είναι αυτορρυθμιζόμενο και η άσκησή του ελέγχεται από τον Κώδικα Επαγγελματικής Δεοντολογίας.
2.0 Προτάσεις για την εφαρμογή νέου θεσμικού πλαισίου νομοθετικής ρύθμισης του επαγγέλματος του μηχανικού σε έργα και εγκαταστάσεις
• Στον τομέα παροχής υπηρεσιών μελετητή-συμβούλου καταργείται κάθε διάταξη που υπονοεί ή προσανατολίζει ή υποκρύπτει εκτέλεση της εργασίας από συγκεκριμένες ειδικότητες βάσει τίτλου σπουδών, χωρίς περαιτέρω αιτιολόγηση. Προς τούτο:
o Τα τεχνικά και κτιριακά έργα, οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις, οι τεχνικές εγκαταστάσεις και τα συστήματα εξυπηρέτησης προσδιορίζονται από την κύρια τεχνική ή οικονομική λειτουργία τους.
o Ο αναλαμβάνων εντολή εκπόνησης μελέτης για την κατασκευή ενός έργου ή μιας εγκατάστασης, ως άνω, απαιτείται να είναι διπλωματούχος μηχανικός του ανωτέρου επιπέδου προσόντων και οφείλει να συγκροτεί ομάδα μελέτης με συμμετοχή υπεύθυνων για τον βασικό και λεπτομερή σχεδιασμό του έργου, καθώς και υπευθύνων των υποστηρικτικών μελετών, εφόσον τούτο απαιτείται.
o Οι μελέτες, που υποβάλλονται προς αδειοδότηση σε αρμόδιες αρχές, απαιτείται να διακρίνονται είτε σε διερευνητικές (σκοπιμότητας ή προκαταρκτικές ή προμελέτες) ή σε οριστικές, είτε με περιεχόμενο βασικού σχεδιασμού είτε πλήρεις.
o Οι προεκτιμώμενες αμοιβές μελετών προσδιορίζονται συνολικά για πλήρεις μελέτες και όχι για επί μέρους εργασίες.
o Οι παρέχοντες υπηρεσίες μελετητή-συμβούλου πρέπει να διαθέτουν ασφαλιστήρια επαγγελματικής ευθύνης.
• Τα επαγγελματικά προσόντα για κατασκευαστικές και βιομηχανικές δραστηριότητες προσδιορίζονται με βάση τις κατευθύνσεις της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας (2005/36/ΕΚ).
• Ελεγκτικές δραστηριότητες από ιδιώτες μηχανικούς για λογαριασμό του Δημοσίου (π.χ. ενεργειακές επιθεωρήσεις, ελεγκτές δόμησης, περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις, κλπ) αναλαμβάνονται με την κεντρική τεχνική ευθύνη διπλωματούχου μηχανικού του ανωτέρου επιπέδου επαγγελματικών προσόντων, που οφείλει να συγκροτεί ομάδα ικανή να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ελέγχου και να διαθέτει ασφαλιστήριο επαγγελματικής ευθύνης.
• Στη βάση των ανωτέρω κατευθύνσεων τηρούνται στο ΤΕΕ κατάλληλα μητρώα, ενιαία για τις ασκούμενες επαγγελματικές δραστηριότητες των μηχανικών και προς τον δημόσιο και προς τον ιδιωτικό τομέα και συμβατά με τις δηλούμενες δραστηριότητες στη φορολογική διοίκηση. Απαιτείται η ενημέρωση των μητρώων ανά διετία ή τριετία.
• Ο ρόλος των Επιστημονικών Επιτροπών Ειδικότητας του ΤΕΕ αναβαθμίζεται. Σε συνεργασία με τους Συλλόγους διαμορφώνουν τα επαγγελματικά περιγράμματα των επαγγελματικών δραστηριοτήτων-κατευθύνσεων των βασικών ειδικοτήτων στη βάση θεσμοθετημένων κριτηρίων (σπουδές, εμπειρία, πιστοποίηση).
• Ομάδα εργασίας με ισότιμη συμμετοχή των βασικών ειδικοτήτων Μηχανικών αναλαμβάνει εντός χρονοδιαγράμματος τη διατύπωση οριστικού κειμένου για τις βασικές αρχές και κατευθύνσεις του νέου θεσμικού πλαισίου και για τις μεταβατικές διατάξεις.
3.0 Άμεσες Απαιτούμενες Προσθήκες και Τροποποιήσεις της νομοθεσίας, εφόσον καθυστερήσει η δημιουργία νέου θεσμικού πλαισίου.
3.1. Θεσμοθέτηση της γνωμάτευσης της Συγκλήτου του ΕΜΠ ΑΠ 37281/22.02.1966
3.2. Νόμος 3982/2011 , όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 228 του Νόμου 4072/2012.
Επισυνάπτονται συγκεκριμένες προτάσεις με αιτιολογική έκθεση, που έχουν ήδη υποβληθεί αρμοδίως.
3.3. Μελέτες Δημοσίων Έργων
• Διαχωρισμός της κατηγορίας μελετών 9 του Νόμου 3316/2005 σε «Μηχανολογικές Μελέτες» και «Ηλεκτρολογικές-Ηλεκτρονικές Μελέτες»
• Προσδιορισμός Υποκατηγοριών στις «Μηχανολογικές Μελέτες» και στις «Μελέτες Χημικής Μηχανικής και Χημικών Εγκαταστάσεων». Εφαρμογή του ΒΔ 19/21 Φεβ. 1938 για αντιστοίχιση ειδικοτήτων και περιεχομένου μελετών.
• Εγγραφή ΧΜ και άλλων ειδικοτήτων μηχανικών με κορμό σπουδών που περιλαμβάνει τη Μηχανική των Ρευστών στο Μητρώο Μελετητών «Υδραυλικών Έργων πλην Φραγμάτων». Εγγραφή στο ανώτερο επίπεδο βάσει βιογραφικού σημειώματος με αποδεικτικά στοιχεία.
3.4. Κατασκευές Δημοσίων Έργων
• Ένταξη των μελετοκατασκευών στις κατασκευαστικές δραστηριότητες, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες (2004/17/ΕΚ & 2004/18/ΕΚ)
• Εγγραφή των ΧΜ και άλλων ειδικοτήτων μηχανικών με κορμό σπουδών που περιλαμβάνει και τη Μηχανική των Ρευστών στο ΜΕΚ «Υδραυλικά Έργα πλην Φραγμάτων». Εγγραφή στο ανώτερο επίπεδο του ΜΕΚ, εφόσον αιτιολογείται από βιογραφικό σημείωμα με αποδεικτικά στοιχεία.
3.5. Άδειες Ίδρυσης (Εγκατάστασης) Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων
(1) Άδειες Ίδρυσης
• Ορισμός εγκαταστάσεων σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες (π.χ. 2008/1/ΕΚ)
• Χαρακτηρισμός του περιεχομένου της μελέτης του ΒΔ 15/21.10.1922 ως «Προκαταρκτικός Βασικός Σχεδιασμός της Εγκατάστασης». Υποβολή προς αδειοδότηση, εφόσον δεν καλύπτεται από περιεχόμενο άλλων μελετών (ΜΠΕ, Μελέτες Ασφαλείας).
(2) Πολεοδομικές Άδειες Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων
Τα δικαιολογητικά υποβάλλονται με την Κεντρική Τεχνική Ευθύνη Διπλωματούχου Μηχανικού εντολοδόχου του εργοδότη και περιλαμβάνουν:
• Το βασικό σχεδιασμό των εγκαταστάσεων που συμπεριλαμβάνει τα έργα προστασίας του περιβάλλοντος, τις βοηθητικές παροχές και τα συστήματα ασφαλείας.
• Τις οριστικές δομοστατικές και αρχιτεκτονικές μελέτες.
• Τον Πίνακα των υπευθύνων για την εκπόνηση των μελετών λεπτομερούς σχεδιασμού, για την κατασκευή των έργων και για τη θέση των εγκαταστάσεων σε λειτουργία, σύμφωνα με συμβάσεις.
• Την υπεύθυνη δήλωση για συμπλήρωση φακέλου μελετών του έργου «όπως κατασκευάστηκε».
3.6 Τεχνικές Εγκαταστάσεις Εξυπηρέτησης Κτιρίων
Να συμπεριληφθεί η ειδικότητα του ΧΜ χωρίς περιορισμούς.
3.7. Παλαιές και Νέες Δραστηριότητες (π.χ. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Εγκαταστάσεις Φυσικού Αερίου, Συμπαραγωγή, Τεχνικοί Ασφαλείας, Εκμετάλλευση Υδρογονανθράκων, κλπ)
Τροποποιήσεις/νέες διατάξεις με πλήρη σεβασμό της γνωμάτευσης της Συγκλήτου του ΕΜΠ για τους ΧΜ.
Ο Πρόεδρος Ο Γραμματέας
Κω/νος Βαφειάδης Βασίλης Αναλυτής
1.0 Προτάσεις για απαιτούμενες τροποποιήσεις στο Άρθρο 228 του ν. 4072/2012 και στον 3982/2011 (Παράρτημα στην επιστολή ΠΣΧΜ 16014/29-7-2013)
Όπως περιλαμβάνονται σε συνημμένη μελέτη με τίτλο «Αξιολόγηση αποκλειστικών δραστηριοτήτων των νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων των διπλωματούχων μηχανικών» στην υπ’ αριθμ. 15929/19-12-2012 επιστολή του ΠΣΧΜ προς πρόεδρο του ΤΕΕ, Πρωθυπουργό, Υπουργεία Ανάπτυξης, Παιδείας, Εργασίας, Δικαιοσύνης, Περιβάλλοντος και Αρχηγούς Κομμάτων.
1.1 Αιτιολογική Έκθεση
Αιτιολογούνται οι προτεινόμενες τροποποιήσεις στο ν. 3982/2011 – Τεχνικά Επαγγέλματα και στο σχετικό άρθρο 228 του ν. 4072/2012 «Βελτίωση Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος κ.τ.λ.».
α. Με την προτεινόμενη τροποποίηση της παρ. 2 του Άρθρου 228 του νόμου «Βελτίωση Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος κ.τ.λ.» η άσκηση τεχνικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων συνδέεται με το Δημόσιο συμφέρον και διευρύνεται ο ορισμός τους, ώστε να περιλαμβάνονται πληρέστερα οι τεχνικές δραστηριότητες όλων των επαγγελματιών, που απασχολούνται σε σχεδιασμό, μελέτες ίδρυσης και κατασκευής, εφαρμογή των μελετών, καθώς και επιβλέψεις λειτουργίας και συντήρησης διαφόρων κατηγοριών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού.
Με τον τρόπο αυτό καλύπτονται οι διάφορες ειδικότητες και εξειδικεύσεις τεχνικών όλων των βαθμίδων.
Η φράση «ηλεκτρολογική ή μηχανολογική μελέτη μιας εγκατάστασης» αντικαθίσταται με τη φράση «μελέτες μιας εγκατάστασης» όπου αλλού εμφανίζεται στο Άρθρο 228.
β. Με την προτεινόμενη τροποποίηση της παρ. 10 του Άρθρου 5 του ν.3982/2011:
(1) Προσδιορίζονται τα κριτήρια για την ελεύθερη άσκηση τεχνικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων από τους αποφοίτους Ανωτάτων Τεχνικών Σχολών. Και τα κριτήρια αυτά είναι οι τίτλοι σπουδών και τα επαγγελματικά περιγράμματα που πρέπει να τους συνοδεύουν. Το δεύτερο εδάφιο της τροποποίησης είναι συμβατό με το αντίστοιχο εδάφιο της παρ. 10 του Άρθρου 5 του ν. 3982/2011, προκειμένου να υπάρχει δυνατότητα ελεύθερης άσκησης τεχνικών δραστηριοτήτων από κάθε ενδιαφερόμενο που διαθέτει αντικειμενικά τα απαιτούμενα προσόντα.
(2) Προσδιορίζεται κατά τρόπο συμβατό για αποφοίτους Ανωτάτων Τεχνικών Σχολών, η ελεύθερη άσκηση τεχνικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων, προκειμένου με ελέγχους τους οποίους ο νόμος συνδέει με κυρώσεις, να διαπιστώνεται τυχόν παραβίαση των κανόνων της τέχνης, της επιστήμης και της επιστημονικής δεοντολογίας κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων.
Θεωρούμε ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις καλύπτουν και τις απαιτήσεις του μνημονίου για την αναθεώρηση των υφιστάμενων περιορισμών εντός των κόλπων των διπλωματούχων και τεχνολόγων μηχανικών στις νομοθετικά κατοχυρωμένες δραστηριότητες σε τεχνικές εγκαταστάσεις.
1.2 Απαιτούμενες Τροποποιήσεις
• Παρ. 2 Άρθρου 228
«3. «Τεχνικές Επαγγελματικές Δραστηριότητες» είναι οι εργασίες, που συνεπάγονται ανάληψη τεχνικής ευθύνης σε εγκαταστάσεις για την προστασία του Δημοσίου συμφέροντος και αφορούν :
α) Εκπόνηση των μελετών μιας εγκατάστασης, που απαιτούνται για την ίδρυση ή την κατασκευή της.
β) Επίβλεψη εκτέλεσης των εν λόγω μελετών.
γ) Υλοποίηση (κατασκευή) της εγκατάστασης.
δ) Επίβλεψη και έλεγχος της καλής και ασφαλούς λειτουργίας της εγκατάστασης.
ε) Επισκευής και συντήρησης της.
στ) Χειρισμού της λειτουργίας της εγκατάστασης.
ζ) Παροχής τεχνικών υπηρεσιών.
η) Πραγματοποίηση πραγματογνωμοσυνών επί εγκαταστάσεων.
• Παρ. 4 Άρθρου 228
«…..Κατηγορίες που αφορούν την εκπόνηση των μελετών μιας εγκατάστασης, …,
(Διαγράφεται η επιτήρηση) , τον χειρισμό της λειτουργίας της εγκατάστασης, ………………………………………………………………..
αε) τεχνικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης κτιρίων …».
• Παρ. 5 Άρθρου 228
«Άρθρο 4Α»
1) Για την ίδρυση ……..η εκπόνηση μελετών της εγκατάστασης ………..
2β) Καθορίζονται οι απαιτήσεις εκπόνησης των μελετών μιας εγκατάστασης …….. τόσο στο στάδιο αδειοδότησης της ίδρυσης ή της επέκτασής της, όσο και στο στάδιο κατασκευών της.
• Παρ. 6 Άρθρου 228
Άρθρο 16
Καταργούμενες Διατάξεις
2) Με την έκδοση των Π.Δ. που αναφέρονται στην παρ. 2 του Άρθρου 4Α
Καταργούνται……………
Διαγράφεται η φράση «με εξαίρεση την περίπτωση α) του Άρθρου 1 του ν.6422/34 που διατηρείται σε ισχύ».
• Η παρ. 10 του Άρθρου 5 του ν.3982/2011, τροποποιείται ως εξής :
α. Οι τεχνικές επαγγελματικές δραστηριότητες αποφοίτων Ανωτάτων Τεχνικών Σχολών σε συγκεκριμένες εγκαταστάσεις ασκούνται με βάση τους τίτλους σπουδών τους και τα επαγγελματικά περιγράμματα που τους συνοδεύουν και με τη διαδικασία που ορίζεται στην κατωτέρω παράγραφο 11. Με την ίδια διαδικασία ασκούνται τεχνικές επαγγελματικές δραστηριότητες από κάθε ενδιαφερόμενο εφόσον διαπιστώνονται αντικειμενικά οι προϋποθέσεις για την άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων.
β. Ο αναλαμβάνων εντολή τεχνικής ευθύνης για την εκτέλεση τεχνικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων σε μία εγκατάσταση, εκτελεί τις εργασίες για τις οποίες έχει τη γνώση και την επάρκεια με βάση τα επαγγελματικά του προσόντα και συνεργάζεται με άλλες ειδικότητες τεχνικών προκειμένου η εντολή να εκτελεσθεί σύμφωνα με τους κανόνες της τέχνης και της επιστημονικής δεοντολογίας. Σε περίπτωση καταγγελίας για καταχρηστική άσκηση επαγγελματικών δραστηριοτήτων, ο καταγγελόμενος ελέγχεται πειθαρχικά από τα αρμόδια όργανα του ΤΕΕ και στην περίπτωση απόδειξης της καταγγελίας επιβάλλονται οι προβλεπόμενες ποινές.
γ. Σε περίπτωση ανάληψης εντολής ως ανωτέρω παρ (β) από ελεύθερο επαγγελματία, απαιτείται η ασφάλισή του έναντι επαγγελματικής ευθύνης για τις επαγγελματικές δραστηριότητες που περιλαμβάνει η εντολή.
δ. Παραμένει το εδάφιο «Σε κάθε περίπτωση … του παρόντος άρθρου».
• Η παρ. 11 του άρθρου 5 του ν.3982/2011 τροποποιείται ως εξής:
«Ο ενδιαφερόμενος οφείλει να αναγγείλει εγγράφως στην αρμόδια αρχή της παρ. 1 του παρόντος την έναρξη άσκησης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, υποβάλλοντας ταυτόχρονα διπλώματα ή πτυχία (Διαγράφεται το προβλεπόμενα στο άρθρο 1 του ν.6422/34) μαζί με τη σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, άδεια άσκησης επαγγέλματος ή … του άρθρου 4.»
• Τροποποιήσεις εκδοθέντων ΠΔ
Με βάση τις ανωτέρω τροποποιήσεις τροποποιούνται ανάλογα οι ρυθμίσεις των ΠΔ που έχουν εκδοθεί και αφορούν:
ΠΔ 112 (ΦΕΚ 197Α/17.10.2012). Κατασκευή, Συντήρηση, Επισκευή Υδραυλικών Εγκαταστάσεων.
ΠΔ 114 (ΦΕΚ 199Α/17.10.2012). .Κατασκευή, Συντήρηση, Επισκευή και Επιτήρηση της λειτουργίας των εγκαταστάσεων καύσης υγρών και αερίων καυσίμων για την παραγωγή ζεστού νερού.
ΠΔ 115 (ΦΕΚ 200Α/17.10.2012) Εκτέλεση, Συντήρηση, Επισκευή και Επιτήρηση της λειτουργίας μηχανολογικών Εγκαταστάσεων σε βιομηχανίες κλπ.