Εισήγηση στην Αντιπροσωπεία
Επισκεφθείτε το site της Αντιπροσωπείας και επιλέξτε την πρόσκληση για τη συνεδρίαση της 08/04/23. Στο 5ο θέμα της ΗΔ είναι το link για την εισήγηση του εκπροσώπου της ΕΕΕΧΜ αλλά και της ΚΙΝΗΣΗΣ μας Κ Κρεμαλή με τίτλο : #Πρόταση κατευθύνσεων Ν/Σ για τη ρύθμιση του επαγγέλματος του Μηχανικού # ,που συνοδεύεται και από αιτιολογική έκθεση.Η πρόταση σχετίζεται με την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ που εξομειώνει τα πτυχία που χορηγούνται από ΑΕΙ της ΕΕ περιλαμβανομένων και εκείνων με σπουδές των ενδιαφερομένων σε παραρτήματα αυτών των ΑΕΙ στην Ελλάδα ( βλ. Κολλέγεια), με αντίστοιχα πτυχία των Ελληνικών ΑΕΙ,
Η πρόταση αποτελεί το επιστέγασμα διαχρονικών θέσεων των εκπροσώπων των Χημικών Μηχανικών στον ΠΣΧΜ και στο ΤΕΕ, για τη διάκριση του επαγγελματικού τίτλου μετά πιστοποίηση επαγγελματικών προσόντων μεταξύ των Διπλ. Μηχανικών και των Τεχνολόγων Μηχανικών, σύμφωνα με διεθνώς ισχύοντα κριτήρια αλλά και σε συμμόρφωση με σχετικές Οδηγίες της ΕΕ, ώστε οι αιτούντες να ασκήσουν νομοθετικά ρυθμιζόμενες επαγγελματικές δραστηριότητες να γνωρίζουν τις απαιτήσεις εκπαίδευσης, κατάρτισης και πείρας δηλαδή τα επαγγελματικά προσόντα που συνδέοονται με τον επαγγελματικό τους τίτλο.
Δυστυχώς δεν πραγματοποιήθηκε η συνεδρίαση της Αντιπροσωπείας λόγω έλλειψης απαρτίας που διαπιστώθηκε περι την 11.30, ενώ συγχρόνως είχαν εισέλθει στο χώρο της συνεδρίασης μόνιμα αντιδρώντες φοιτητές και εκπρόσωποι ορισμένων επαγγελματικών φορέων μέλη εξωκοινοβουλευτικών κομματικών σχημάτων, αλλα και παρατάξεων προσκείμενων στο ΚΚΕ, που διαφωνούν σε κάθε προσπάθεια του ΤΕΕ να δοθεί ορθολογική λύση σε ένα σοβαρό διαχρονικό κοινωνικό πρόβλημα και τούτο όταν οι ρυθμίσεις που θεσμοθετούνται ή προκύπτουν από αποφάσεις των δικαστηρίων μεγενθύνουν το πρόβλημα και καθιστούν δυσχερέστερη τη λύση του. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι όπως απεδείχθη από τοποθετήσεις για διαδικαστικούς λόγους μελών της ΔΕ, η εισήγηση που κατατέθηκε ως φερόμενη εισήγηση της ΔΕ για το θέμα, δεν εξέφραζε τη βούληση της πλειονότητας των μελών της ΔΕ, δικαίως δε θα μπορούσε να χαρατηρσθεί ελλιπής και πρόχειρη.
Ευελπιστούμε ότι σε μελλοντική συνεδρίαση της Αντιπροσωπείας για το θέμα, η πρόταση μας που διατυπώθηκε στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος δράσης της ΕΕΕΧΜ, θα συμβάλλει στην απαρχή μιας νέας εποχής για την άσκηση του επαγγέματος του μηχανικού στη χώρα μας, με άρση των στρεβλώσεων που τροχοπέδησαν την απελευθέρωση των δημιουργικών ικανοτήτων των Ελλήνων τεχνικών και συνετέλεσαν στην τεχνολογική υστέρηση της χώρας.
ΠΕΡΙ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΗΣ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.
Αναφερόμαστε στο θέμα της ακαδημαϊκής ισοδυναμίας για πρόσβαση στην αγορά εργασίας σύμφωνα με το Ν/Σ και βρίσκουμε την ευκαιρία να προβούμε σε σχετικές διαπιστώσεις, σχόλια αλλά και σε προτάσεις, εξειδικεύοντας στα επαγγέλματα των μηχανικών:
1.0 Διαπιστώσεις:
- Οι διατάξεις του Ν/Σ είναι εκτός του πνεύματος και του γράμματος της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 36/2005 ΕΕ όπως ισχύει. Και τούτο είναι εξαιρετικά λυπηρό. Δεν είναι δυνατόν να παρακάμπτονται οι ρυθμίσεις της Οδηγίας που αναφέρονται σε εξατομικευμένα επαγγελματικά και όχι αποκλειστικά ακαδημαϊκά προσόντα απαιτούμενα για την άσκηση συγκεκριμένου επαγγέλματος και μάλιστα νομοθετικά ρυθμιζόμενου. Ο όρος ‘’Ακαδημαϊκή Ισοδυναμία’’ για πρόσβαση στην αγορά εργασίας δεν υφίσταται στην Οδηγία και οι σχετικές ρυθμίσεις του Ν/Σ απλά επιβεβαιώνουν τη διατήρηση των υφιστάμενων στρεβλώσεων του θεσμικού πλαισίου, που αφορά στην άσκηση του επαγγέλματος του μηχανικού στη χώρα μας.
- Σύμφωνα με την τράπεζα δεδομένων για τα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Regulated Professions Database), οι νομοθετικές ρυθμίσεις για τα διάφορα επαγγέλματα διακρίνονται σε ρυθμίσεις για κατοχύρωση μόνον του τίτλου ή σε κατοχύρωση μόνον της συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας ή σε κατοχύρωση συγχρόνως του τίτλου και της επαγγελματικής δραστηριότητας. Θεωρούμε αυτονόητο ότι οι διακρίσεις αυτές πρέπει να εφαρμόζονται σε κάθε νομοθετική ρύθμιση που αναφέρεται σε πρόσβαση η/και άσκηση επαγγελματικών δραστηριοτήτων και βέβαια να ισχύουν τόσο για τους ημεδαπούς όσο και για τους μηχανικούς των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Σύμφωνα με το Άρθρο 59 της Οδηγίας 36/2005 όπως ισχύει (και Άρθρο 59ε του ΠΔ 38/2010 όπως ισχύει) με τίτλο «Διαφάνεια», έπρεπε η χώρα να γνωστοποιήσει στην Επιτροπή κατάλογο των υφιστάμενων νομοθετικά ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων, στον οποίο να προσδιορίζονται οι δραστηριότητες που καλύπτονται από κάθε επάγγελμα και κατάλογο νομοθετικά ρυθμιζόμενης εκπαίδευσης και κατάρτισης με ειδική διάρθρωση όπως αναφέρεται στο Άρθρο 11 στοιχείο (γ) σημείο (ιι) της Οδηγίας στην Ελληνική επικράτεια. Η χώρα μας έστειλε κατάλογο με τους τίτλους 154 επαγγελμάτων αλλά χωρίς καμία άλλη αναφορά στις δεσμεύσεις που απορρέουν από το ψηφισμένο άρθρο 59ε του ΠΔ 38/2010 ‘’Περί Διαφάνειας’’. Ο μύθος δειλοί ότι η Ελληνική Πολιτεία αρνείται να προσαρμοσθεί στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία για το θέμα της πρόσβασης και της άσκησης νομοθετικά ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων και το γεγονός αυτό δεν προκαλεί μόνον τη λύπη μας αλλά και τη λύπη των αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που σε ανακοινώσεις τους (Report) για την υλοποίηση της Οδηγίας 36/2005 όπως ισχύει στα διάφορα Κράτη Μέλη, επισημαίνουν την άρνηση της χώρας μας να ανταποκριθεί σε δεσμεύσεις της Οδηγίας για συνεργασία με την Επιτροπή στο θέμα της αμοιβαίας αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων. Διερωτώμεθα δεν υπάρχει μεταξύ των αξιωματούχων ένας χριστιανός για να αναφωνήσει: Επιτέλους γιατί να παρακάμπτουμε τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και έως πότε θα ταλαιπωρούμε τους πολίτες της χώρας μας και ιδιαίτερα τη νέα γενιά με τις διατηρούμενες στρεβλώσεις στο θέμα της αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων για την άσκηση επαγγελματικών δραστηριοτήτων???
- Αν κάποιος προσπαθούσε να αντιληφθεί την επιχειρούμενη από το Ν/Σ ακαδημαϊκή ισοδυναμία για πρόσβαση στην αγορά εργασίας και άσκηση επαγγελματικών δραστηριοτήτων μηχανικών θα διαπίστωνε:
- Οι ρυθμίσεις του Ν/Σ θα μπορούσαν να εμπίπτουν στα Άρθρα του Κεφαλαίου ΙΙΙα με τίτλο ‘’Αυτόματη αναγνώριση βάσει κοινών αρχών εκπαίδευσης’’. Όμως τούτο δεν είναι δυνατόν διότι δεν ισχύουν οι προϋποθέσεις αυτών των Άρθρων και ειδικότερα οι αντίστοιχοι Ακαδημαϊκοί Τίτλοι των μηχανικών της χώρας μας (πλην Αρχιτεκτόνων) δεν συνδέονται με την άσκηση νομοθετικά ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων στο πλήθος των Kρατών μελών της Ένωσης, όπως τούτο προκύπτει με απλή περιήγηση στη τράπεζα δεδομένων της ΕΕ.
- Δεν γνωρίζουν τα Άρθρα του Κεφαλαίου ΙΙΙα οι συντάκτες του Ν/Σ, ούτε τι προκύπτει από την τράπεζα δεδομένων της ΕΕ? Θα υπάρξουν άραγε κάποιοι Βουλευτές που θα αξιολογήσουν τις προωθούμενες ρυθμίσεις του Ν/Σ για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες?
- Πέραν από τα προηγούμενα σημειώνουμε για τις ρυθμίσεις του Ν/Σ:
- Δεν προκύπτει δυνατότητα σύγκρισης ακαδημαϊκών τίτλων σπουδών και επομένως ακαδημαϊκή ισοδυναμία για πρόσβαση στην αγορά εργασίας αποφοίτων με ECTS μικρότερες από 240 ή χρόνο φοίτησης μικρότερο από 4 χρόνια. Δεν δίνεται επομένως λύση στο επί δεκαετίες πρόβλημα αναγνώρισης του ρόλου των ΤΕΙ τριετούς εκπαίδευσης, ομού με τους αντίστοιχους αποφοίτους Ευρωπαϊκών ιδρυμάτων τυπικής ανώτερης εκπαίδευσης, όταν μάλιστα σύμφωνα με τις Οδηγίες και τηρουμένης της αρχής της αναλογικότητας, έπρεπε να λαμβάνεται υπόψη η μερική αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων για την άσκηση μιας συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας.
- Δεν είναι βέβαιο ότι το ΤΕΕ θα συμφωνήσει για την εγγραφή ως μέλος του αποφοίτου του Πανεπιστημίου ή πολυτεχνικής Σχολής με ECTS=240 ή τέσσερα χρόνια φοίτησης, στο μέτρο που έως σήμερα δέχεται ως μέλη του μόνον ισότιμους και αντίστοιχους Ευρωπαϊκούς τίτλους με τους τίτλους των ημεδαπών Ανώτατων Σχολών (Integrated Master) με ECTS 300. Πέραν τούτου πως είναι δυνατόν να διαφοροποιούνται τα κριτήρια εγγραφής στο ΤΕΕ όταν οι ημεδαποί μηχανικοί λαμβάνουν Άδεια άσκησης του επαγγέλματος?
- Το γενικό συμπέρασμα από τα προηγούμενα είναι τουλάχιστον η ανεπαρκέστατη προσέγγιση του Ν/Σ στο θέμα της άσκησης επαγγελματικών δραστηριοτήτων από τους αποφοίτους της τυπικής ανώτατης εκπαίδευσης.
2.0 Προτάσεις:
Αναφερόμαστε στην ανάγκη ορθολογικών ρυθμίσεων του επαγγέλματος του μηχανικού ανώτατης τυπικής εκπαίδευσης και σημειώνουμε σχετικές προτεινόμενες κατευθύνσεις, όπως προκύπτουν από τη διαχρονική ενασχόληση μας με το θέμα και τα διεθνώς κρατούντα:
2.1 Οι ρυθμίσεις πρέπει να αναφέρονται σε αξιολογημένα με διεθνή κριτήρια ακαδημαϊκά προσόντα αλλά και στην ανάγκη απόκτησης εμπειρίας προκειμένου να χορηγηθεί από πιστοποιημένο επαγγελματικό φορέα ο επαγγελματικός τίτλος του διπλ. μηχανικού ή του τεχνολόγου μηχανικού. Η διάκριση των τίτλων προσδιορίζεται από τον προορισμό των κατόχων τους και είναι διεθνώς γνωστό ότι:
Οι διπλωματούχοι μηχανικοί προορίζονται κυρίως για σχεδιασμό και συντονισμό για την κατασκευή σύνθετων έργων, εξοπλισμού και εγκαταστάσεων αναλαμβάνοντας σχετικό ρίσκο σε περιπτώσεις ανεπάρκειας δεδομένων, ενώ οι τεχνολόγοι μηχανικοί προορίζονται κυρίως για τις εφαρμογές του σχεδιασμού, για την ευθύνη λειτουργίας και συντήρησης εξοπλισμού και εγκαταστάσεων και για την επίβλεψη του έργου των τεχνιτών. Ως αναλυτικά κείμενα για την αιτιολογία της ως άνω διάκρισης και για τα αντίστοιχα απαιτούμενα επαγγελματικά προσόντα αναφέρονται τα εξής:
- Η διάκριση και περιγραφή των επαγγελμάτων σύμφωνα με τη Διεθνή Κατάταξη των επαγγελμάτων ILO/ISLO 2008 του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας.
- Τα κείμενα των Βρετανικών Ινστιτούτων για τους τίτλους Engineering Technician (Eng Tech), Incorporated Engineer (IEng), Chartered Engineer (CEng) και ICT Technician (ICT Tech).
- Τις συμφωνίες των μελών του Οργανισμού IEA (International Engineering Alliance) για την αμοιβαία αναγνώριση των ακαδημαϊκών προσόντων και της επαγγελματικής ικανότητας των μηχανικών διαφόρων επιπέδων.
- Η εκ των ουκ άνευ ανάγκη απόκτησης εμπειρίας για την χορήγηση επαγγελματικού τίτλου Ευρωπαίου μηχανικού (με διάκριση θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης) προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Μηχανικών (FEANΙ) σύμφωνα με τον κανόνα των «Επτά ετών» και ειδικότερα οι απαιτήσεις έχουν ως εξής: ‘’Ελάχιστη χρονική διάρκεια: Ανώτερης εκπαίδευσης τρία έτη και Εμπειρίας δύο έτη. Επιπροσθέτως επιπλέον είτε δύο έτη εκπαίδευσης, είτε δύο έτη κατάρτισης είτε δύο έτη εμπειρίας’’. Το ΤΕΕ είναι μέλος της FEANΙ και διερωτόμεθα: Πώς εξηγείται μια ακατανόητη εσωστρέφεια στο θέμα της ρύθμισης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων των μηχανικών μας?
2.2 Η διάκριση επαγγελματικών τίτλων προβλέπεται από την Οδηγία 36/2005 όπως ισχύει και η σχετική παράγραφος 2 του Άρθρου 3 θα μπορούσε να επιλύσει χρόνια προβλήματα μεταξύ των διπλ. μηχανικών και των πτυχιούχων μηχανικών ΤΕΙ με την κατάλληλη οργάνωση και λειτουργία του ΤΕΕ για την απονομή των τίτλων μετά σχετική ενημέρωση και έγκριση της ΕΕ. Και τούτο διότι σύμφωνα με την Οδηγία ‘’Εξομοιώνεται προς νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα, το επάγγελμα που ασκείται από τα μέλη της ένωσης και οργάνωσης του Παραρτήματος Ι’’. Όμως:
- Με το ΠΔ 51/2017 δεν μεταφέρθηκε αυτούσια η παρ. 2 του Άρθρου 3 της οδηγίας και διαγράφηκε η επιβαλλόμενη ενημέρωση και έγκριση από την ΕΕ για το ρόλο του ΤΕΕ, δηλαδή για την εξομοίωση προς νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα του επαγγέλματος των μελών του.
- Πέραν της παρ. 2 του Άρθρου 3 της Οδηγίας 36/2005 δεν υφίσταται κατά τη γνώμη μας καμία άλλη ρύθμιση της Οδηγίας στην οποία να θεμελιώνεται το Ελληνικό θεσμικό πλαίσιο για την άσκηση του επαγγέλματος των μηχανικών της τυπικής Ανώτατης Εκπαίδευσης στη χώρα μας.
2.3 Στο καυτό ερώτημα πως πρέπει να ρυθμισθεί το θέμα των ‘’Επαγγελματικών δικαιωμάτων’’ μεταξύ αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ σημειώνουμε:
- Είναι επί τέλους απαραίτητο να εγκαταλειφθεί ο όρος ‘’επαγγελματικά δικαιώματα’’ και η συζήτηση να αφορά αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων για την άσκηση νομοθετικά ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
- Η διάκριση και κατοχύρωση των επαγγελματικών τίτλων των μηχανικών της τυπικής ανώτατης εκπαίδευσης άνευ σύνδεσης με δραστηριότητες, πρέπει να συνοδεύεται από ορισμούς που θα την αιτιολογούν και προς τούτο εξυπηρετεί η αναφορά σε διεθνώς κρατούντα πρότυπα.
- Από το Άρθρο 16 του Κεφαλαίου ΙΙ της Οδηγίας 36/2005 ΕΕ, ‘’Αναγνώριση της Επαγγελματικής Πείρας’’ και το συνδεδεμένο με αυτό Παράρτημα IV προκύπτει ότι για την άσκηση επαγγελματικών δραστηριοτήτων της μεταποίησης, των κατασκευών και των εγκαταστάσεων, αναγνωρίζεται η επαγγελματική πείρα και επικουρικά η σχετική επαγγελματική εκπαίδευση. Σημειώνεται ότι για το πλήθος των ειδικοτήτων των μηχανικών ΑΕΙ και ΤΕΙ μετά απόκτηση της πείρας σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της Οδηγίας και σχετικό έλεγχο, θα υπάρχει διέξοδος για την άσκηση ρυθμιζόμενων επαγγελματικών δραστηριοτήτων, όπως η ανάληψη κατασκευαστικών εργασιών (π.χ. με εγγραφή σε μητρώα) ή εργασιών επίβλεψης και λειτουργίας εγκαταστάσεων της μεταποίησης.
- Για ρυθμιζόμενες δραστηριότητες κρίσιμες για την υγεία και ασφάλεια των πολιτών ή για την προστασία του περιβάλλοντος, απαιτείται η αυστηρή τήρηση Κανονισμών και Προδιαγραφών. Στις περιπτώσεις αυτές και μετά τον κανόνα των «Επτά ετών» της FEANI είναι απαραίτητο να γίνεται εξέταση επί των Κανονισμών και Προδιαγραφών από τον επαγγελματικό φορέα προς πιστοποίηση των απαιτούμενων επαγγελματικών προσόντων.
- Σύμφωνα με τα προηγούμενα θεωρούμε ότι είναι πολύ μικρός ο αριθμός των επαγγελματικών δραστηριοτήτων για αποκλειστική άσκηση τους υπό ορισμένους επαγγελματικούς τίτλους, όπως αντίθετα τούτο ισχύει σήμερα.
Αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες για την εφαρμογή των όποιων προτάσεων που θα μεταβάλουν ένα περιοριστικό καθεστώς “επαγγελματικών δικαιωμάτων’’ σ’ ένα ρυθμιστικό πλαίσιο βασισμένο στην αξιολόγηση επαγγελματικών προσόντων.
Ευελπιστούμε ότι επί τέλους η οργανωμένη πολιτεία θα θέσει τις βάσεις για τη δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου άσκησης του επαγγέλματος του μηχανικού στη χώρα μας με κατάλληλη ιεράρχηση μέτρων και μεταβατικότητα.
Επαγγελματικά Δικαιώματα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών. Οι διαφορετικές αποφάσεις της ΕΕΕΧΜ και της ΔΕ του ΤΕΕ.
Η Επιστημονική Επιτροπή Χημικών Μηχανικών του ΤΕΕ εκλήθη να γνωμοδοτήσει μετά επανεξέταση κειμένων για τα επαγγελματικά δικαιώματα των Μηχανικών Επιστήμης Υλικών (MEY), που εγγράφονται ως μέλη του ΤΕΕ στην Επιτροπή αυτή, δηλαδή για ένα θέμα που παρέμεινε επί σειρά ετών σε εκκρεμότητα.
Η απόφαση της ΕΕΕΧΜ ελήφθη για το θέμα μετά δύο συνεδριάσεις και με την παρουσία εκπροσώπων του κλαδικού φορέα των ΜΕΥ και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων την 31/01/22 και το βασικό σκεπτικό της έχει ως εξής:
- ‘’Εγκρίνεται το Σχέδιο του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για τον καθορισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων των Μηχανικών Επιστήμης των Υλικών (ΜΕΥ), που είναι συμβατά με την Επιστημονική περιοχή αυτής της εξειδίκευσης της Μηχανικής, όπως διεθνώς αποτυπώνεται στην κωδικοποίηση των επαγγελμάτων κατά ISO/ISCO και EE/ESCO’’.
- Τα επαγγελματικά δικαιώματα όπως ορίζονται από το ΠΔ99/2018 αφορούν δυνατότητα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες και η ταύτιση τους με δικαιώματα άσκησης στη βάση και μόνον ακαδημαϊκού γνωστικού αντικειμένου δεν είναι συμβατή με Οδηγία της ΕΕ, δεν ισχύει στην πράξη και δεν βρίσκει σύμφωνη την ΕΕΕΧΜ.
Η Δ.Ε. με την απόφαση της Α38/Ε12/2022 (ΩΖ6Ε46Ψ842-8Μ1) ενέκρινε στο σύνολο του περιεχόμενο για τα επαγγελματικά δικαιώματα των ΜΕΥ αφού αναίρεσε την απόφαση της Α141/Ε39/2018 με το ίδιο περιεχόμενο και χωρίς να λάβει υπόψη ούτε τη γνωμοδότηση της ΕΕΕΧΜ, ούτε την πρόταση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το περιεχόμενο αυτό προκύπτει αφενός μεν από την αντιγραφή αυτούσιων επαγγελματικών δικαιωμάτων των Χημικών Μηχανικών της παρ. 2 του Άρθρου 8 του ΠΔ99/2018, αφετέρου από την αντιγραφή λοιπών δικαιωμάτων της ίδιας παρ. 2 με προσθήκη φράσεων που σχετίζονται ‘’με υλικά’’. Οποιοσδήποτε μπορεί να αναγνωρίσει στην απόφαση είτε ασύγγνωστα σφάλματα, είτε αυθαίρετες εκφράσεις που δεν αντέχουν σε καμία λογική εξήγηση.
Τεκμαίρεται ότι η ΔΕ είναι όμηρος νοοτροπιών και αντιλήψεων ότι οι σπουδές διαφόρων εξειδικεύσεων μηχανικών, δεν προκύπτουν από εξελίξεις και ανάγκες και από γνωστικό αντικείμενο σύνθεσης επιμέρους γνωστικών αντικειμένων βασικών ειδικοτήτων και σε κάθε περίπτωση από ιδιαίτερη εμβάθυνση σε αντικείμενα μιας βασικής ειδικότητας. Αντίθετα φαίνεται να θεωρούν ότι το γνωστικό αντικείμενο μιας εξειδίκευσης μηχανικών καλύπτεται οπωσδήποτε από το γνωστικό αντικείμενο μιας βασικής ειδικότητας.
Για όσους ενδιαφέρονται να εντρυφήσουν περισσότερο στο θέμα παραπέμπουμε σε περιεχόμενα επαγγελματικών εξετάσεων στις ΗΠΑ, δηλαδή στο πλέον οργανωμένο σύστημα στον κόσμο για την ρύθμιση της άσκησης του επαγγέλματος του μηχανικού, στις οποίες συμμετέχουν όσοι εκ των Χημικών Μηχανικών και των Μηχανικών Επιστήμης Υλικών επιθυμούν να λάβουν τον τίτλο του Professional Engineer
Μπορεί ο οποιοσδήποτε να αντιληφθεί τους ρόλους που επιφυλάσσονται με βάση τα διεθνώς κρατούντα για τους ΧΜ και τους ΜΕΥ, ανεξάρτητα τυχόν επικαλύψεων κατά την άσκηση επαγγελματικών δραστηριοτήτων στην πράξη και σύμφωνα με επαγγελματικά προσόντα που πέραν από σπουδές προκύπτουν από την εμπειρία.
Πέραν τούτων είναι γνωστή η κυριαρχούσα άποψη στο ΤΕΕ ότι αρκούν τα επαγγελματικά δικαιώματα πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες και για την άσκηση δραστηριοτήτων και δεν απαιτείται ορθολογική ρύθμιση της άσκησης του επαγγέλματος σύμφωνα με επαγγελματικά προσόντα, όπως προτάσσουν οι Οδηγίες της ΕΕ.
Ήδη έχουν υποβληθεί ερωτήσεις για το θέμα από μέλη της ΕΕΕΧΜ και της Αντιπροσωπείας προς τη ΔΕ για την αιτιολογία της απόφασής της με αβέβαιο όμως, όπως αναμένεται αποτέλεσμα. Πιστεύουμε ότι οι προτάσεις της ΕΕΕΧΜ θα κοινοποιηθούν παράλληλα με την απόφαση της ΔΕ στα αρμόδια Υπουργεία που πρέπει να αποφασίσουν τελικά για το θέμα.
ΣΤΕ για ΠΔ99/2018. Και οι Κρίνοντες Κρίνονται.
Σε συνέχεια του κειμένου μας με τίτλο «Αποφάσεις ΣτΕ για το ΠΔ99/2018. ιδού οι απορίες μας» ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου κ. Χρυσόγονος, που συνέταξε την αίτηση ακύρωσης του ΠΔ για λογαριασμό συναδέλφων Χημικών Μηχανικών, έστειλε στον εκπρόσωπο της ΚΙΝΗΣΗΣ μας την ακόλουθη επιστολή:
Αγαπητέ κ. Κρεμαλή,
διάβασα τις εύστοχες παρατηρήσεις και απορίες σας σχετικά με τις κρίσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας στις επίμαχες υποθέσεις.
Κατά τη γνώμη μου είναι σαφές, στο μέτρο που μπορεί κανείς να διατυπώσει κάποιες πρώτες κρίσεις με βάση τις παεριλήψεις των αποφάσεων, ότι το Δικαστήριο για ακόμα μία φορά (όπως και σε άλλες υποθέσεις μεγάλης πολιτικής) προσπαθεί να αποφύγει την άσκηση εντατικότερου ελέγχου. Το πράττει αυτό αξιοποιώντας δύο βασικούς άξονες σκέψης: χωρίζει χονδρικά τις προβληθείσες αιτιάσεις σε ζητήματα που είτε ανάγονται στην ανέλεγκτη ευχέρεια του νομοθέτη, με αναφορά σε αόριστες έννοιες και νεφελώδεις επικλήσεις του δημοσίου συμφέροντος (εν προκειμένω της ασφάλειας των κατασκευών και των υποδομών της χώρας), είτε στην ανέλεγκτη δικαστικά τεχνική κρίση της διοίκησης.
Αποφεύγει ωστόσο να αναγνωρίσει τους περιορισμούς της ευχέρειας του νομοθέτη που απορρέουν από τις υποχρώσεις σεβασμού του ενωσιακού δικαίου (ιδίως στο πλαίσιο της διασφάλισης της αποτελεσματικότητας και ομοιόμορφης εφαρμογής του στο εσωτερικό των κρατών μελών) και δεν ελέγχει την συμβατότητα των διοικητικών επιλογών με υπερνομοθετικής ισχύος αρχές που φαίνονται να πλήττονται από την πραγματοποιηθείσα αντιστοίχιση γνώσεων και επαγγελματικών δραστηριοτήτων.
Σε μία λογική αυστηρού δικονομισμού και παραγνωρίζοντας τον αντίκτυπο των κανονιστικών επιλογών στη διασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των οικείων κλάδων, επιλέγει να αναζητήσει μία έκδηλη αναντιστοιχία γνωστικού αντικειμένου και επαγγελματικού δικαιώματος -η οποία φυσικά και είναι δύσκολο να καταφαθεί- σε μία κατασκευή παρόμοια με αυτήν που επιστρατεύτηκε για την κατάφαση της συνταγματικότητας των Μνημονίων (όπου τα μέτρα είχαν ομοίως κριθεί μη προδήλως απρόσφορα, Ολ ΣτΕ 668/2012).
Φυσικά η δημοσίευση του πλήρους κειμένου των αποφάσεων θα διαφωτίσει το αναλυτικό σκεπτικό του Δικαστηρίου, φοβάμαι ωστόσο ότι δεν θα κλονίσει τις ανωτέρω επισημάνσεις.
Με φιλικούς χαιρετισμούς,
Κώστας Χρυσόγονος
Αποφάσεις ΣτΕ για το ΠΔ 99/2018. Ιδού οι απορίες μας.
Διαβάσαμε στον τύπο την περίληψη των απορριπτικών αποφάσεων του ΣτΕ για επτά εκ των δεκατεσσάρων προσφυγών κατά του ΠΔ 99/2018, περιλαμβανομένης και αυτής των Χημικών Μηχανικών και αναμένουμε με ενδιαφέρον την επίσημη δημοσίευση τους, ώστε να αρθούν επιφυλάξεις μας για την περίληψη του σκεπτικού των αποφάσεων, όπως οι ακόλουθες:
α. Επισημαίνεται στην περίληψη το ανέλεγκτο από το ΣτΕ της τεχνικής και επιστημονικής κρίσης της Διοίκησης, περί της επάρκειας των γνώσεων των μηχανικών εκάστης ειδικότητας για την άσκηση συγκεκριμένων επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Επιπλέον ότι τα δικαιώματα όπως ορίζονται στον νόμο ως «αντιστοίχιση των ειδικοτήτων με πρόσβαση στις δραστηριότητες της Μηχανικής» είναι κατά βάση αποκλειστικά για κάθε ειδικότητα. Συμπεραίνεται ότι η Διοίκηση(!) και όχι το ΣτΕ έπρεπε να εξετάσει την προσβολή ή όχι των δικαιωμάτων τρίτων σύμφωνα με την παρ. 1 του Άρθρου 5 του Συντάγματος, πράγμα που λογικά παραπέμπει και σε έλεγχο από τη Διοίκηση και του θέματος της ισότητας. Ιδού η απορία μας, με ότι αυτή συνεπάγεται(!!).
Επιπλέον από τον συνδυασμό των εδαφίων (α) και (β) της παρ. 4.0 του Άρθρου 29 του ν4439/16 που αποτελούν το έρεισμα της έκδοσης του ΠΔ και όπου δεν υφίσταται η λέξη «πρόσβαση», δεν προκύπτει ότι η ρύθμιση με ΠΔ του επαγγέλματος του μηχανικού εξαντλείται με την αποκλειστικότητα πρόσβασης σε δραστηριότητες στη βάση και μόνον των γνώσεων κάθε ειδικότητας. Αντίθετα προβλέπεται διαδικασία άσκησης των επαγγελματικών δικαιωμάτων και το θέμα συνδέεται τουλάχιστον εύλογα με το εδάφιο (γ) της παρ. 2 του Άρθρου 29, όπου με σαφήνεια αναφέρονται επαγγελματικά προσόντα απαιτούμενα για την άσκηση του επαγγέλματος. Η παρ. 2(γ) δεν αναφέρεται στο περιληπτικό σκεπτικό των αποφάσεων. Διερωτόμεθα αν το ΣτΕ θεωρεί σε κάθε περίπτωση ότι οι ακαδημαϊκές γνώσεις κάθε ειδικότητας ισούνται εκ ταυτότητας με επαγγελματικά προσόντα. Ιδού η απορία μας με ότι αυτή συνεπάγεται (!!).
β. Μολονότι επισημάνθηκε ως ανωτέρω το ανέλεγκτο της Διοίκησης, εξετάσθηκε από το ΣτΕ με βάση τη λογική και την κοινή πείρα, η αντιστοίχιση γνωστικού αντικειμένου και επαγγελματικού δικαιώματος κάθε ειδικότητας, όπως προσδιορίζονται στο ΠΔ και διαπιστώθηκε ότι δεν υφίσταται έκδηλη αναντιστοιχία. Όμως το πλήθος των δραστηριοτήτων του ΠΔ επί των οποίων καταλαμβάνονται τα επαγγελματικά δικαιώματα κάθε ειδικότητας ανήκουν σύμφωνα με το κεφ ΙΙ του Τίτλου ΙΙΙ της Οδηγίας 20005/36ΕΚ και του ΠΔ 38/2010 σε δραστηριότητες, η εκτέλεση των οποίων απαιτεί επαγγελματικά προσόντα λόγω πείρας και επικουρικά λόγω εκπαίδευσης. Εναλλακτικά η επαγγελματική εκπαίδευση έπρεπε να είναι αποκλειστικά προσανατολισμένη σε κάθε μια εκ του πλήθους των δραστηριοτήτων του ΠΔ, στη βάση γνωστικού αντικειμένου ελεγχόμενου με τις Ευρωπαϊκές μαθησιακές μονάδες ECTS και ενδεχόμενα σε συνδυασμό με επαγγελματική κατάρτιση.
Διερωτώμεθα αν το ΣτΕ έλαβε υπόψη τη λογική και την κοινή πείρα του ενωσιακού δίκαιου(!!). Πέραν όμως τούτου θα σημειώσουμε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα μη έκδηλης(!!) αναντοιστιχίας γνώσεων και επαγγελματικών δικαιωμάτων ειδικοτήτων μηχανικών σύμφωνα με τις διατάξεις-ρυθμίσεις του ΠΔ, χωρίς στην παρούσα φάση να αναφερόμαστε στις σχετικές ειδικότητες. Δεν είναι άλλωστε αυτό το πρόβλημά μας.
- Ειδικότητες χωρίς γνωστικό αντικείμενο στη Χημεία και Βιολογία αποκτούν επαγγελματικά δικαιώματα στο σχεδιασμό και κατασκευή εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων.
- Μηχανικοί με προσδιορισμένο στο ΠΔ το γνωστικό αντικείμενο μιας εκ των κατευθύνσεων των σχολών της ειδικότητας τους, αποκτούν επαγγελματικά δικαιώματα επί όλων των κατευθύνσεων.
- Αντί ένταξης μαθησιακών γνώσεων στην περιγραφή του γνωστικού αντικειμένου ειδικοτήτων που εξυπηρετούν την άσκηση δραστηριοτήτων, εντάσσονται ως μη όφειλε οι ίδιες οι δραστηριότητες.
- Ειδικότητες χωρίς περιγραφή γνωστικού αντικειμένου, καταλαμβάνουν επαγγελματικά δικαιώματα άλλων ειδικοτήτων.
- Ειδικότητες χωρίς δικαιώματα εκπόνησης μελετών ορισμένων εγκαταστάσεων ή έργων, αποκτούν δικαιώματα για την υλοποίηση ή την κατασκευή αυτών των εγκαταστάσεων ή των έργων, παρά το απαγορευτικό του ιδίου του ΠΔ. (Αναφερόμαστε στις ρυθμίσεις του ΠΔ χωρίς αξιολόγηση της ορθότητας τους).
Κατανοούμε την αδυναμία του ΣτΕ να υπεισέλθει σε θέματα Εφαρμοσμένης Μηχανικής. Διερωτώμεθα όμως αν με τις αποφάσεις του, προστατεύεται πράγματι το Δημόσιο συμφέρον, η επίκληση του οποίου και μόνον γίνεται αορίστως για την αιτιολόγησή τους.
γ. Η Οδηγία 2018/958ΕΕ που δεν ελήφθη υπόψη από το ΣτΕ διότι κατά την έκδοση του ΠΔ 99/2018 δεν είχε ενσωματωθεί στο εσωτερικό δίκαιο, αφορά τον έλεγχο της αναλογικότητας πριν τη θέσπιση νέας νομοθετικής ρύθμισης των επαγγελμάτων. Η Οδηγία αυτή εξειδικεύει με διάφορα κριτήρια τις γενικές αρχές για τον έλεγχο της αναλογικότητας, που υπήρχαν ομού με άλλες υποχρεώσεις των κρατών Μελών στην Οδηγία 2013/55/ΕΕ που αποτελεί συμπλήρωση – επικαιροποίηση της Οδηγίας 2005/36ΕΚ και εισήχθη στο εσωτερικό δίκαιο με το ΠΔ 51/2017.
Πέραν του ανεπίτρεπτου κατά τη γνώμη μας να νομοθετεί η Διοίκηση αντίθετα με Οδηγίες στο διάστημα ισχύος τους, ανεξάρτητα της εισαγωγής τους στο εσωτερικό δίκαιο, είναι δυνατόν να παρακάμπτονται και να μη εφαρμόζονται γενικές αρχές Οδηγιών, που έχουν ενσωματωθεί στην εσωτερική έννομη τάξη, με όποια εξειδίκευση τους από αρμόδια δικαστήρια? Ιδού η απορία με ότι αυτή πλέον συνεπάγεται(!!).
Πέραν τούτων οι αποφάσεις του ΣτΕ θεωρούν ότι το ΠΔ 99/2018 δεν καταλαμβάνεται από τις ρυθμίσεις της Οδηγίας 2005/36ΕΚ, που είναι η βασική Οδηγία για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, που έχουν αποκτηθεί από υπηκόους των Κρατών μελών αλλά και για τις υποχρεώσεις των Κρατών μελών ,σύμφωνα τα προηγούμενα και όχι μόνον εξ όσων γνωρίζουμε. Έχουμε τη γνώμη ότι για το θέμα αυτό θα αποφανθεί σύντομα παρά τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις της, η Ε.Ε.
Οι Έλληνες Χημικοί Μηχανικοί αγωνίστηκαν επί μακρόν, ώστε επιτέλους να υπάρχουν ορθολογικές ρυθμίσεις στη χώρα μας για την άσκηση του επαγγέλματος του μηχανικού στη βάση επαγγελματικών προσόντων και σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά και Διεθνή δεδομένα. Το ΠΔ 99/2018 χωρίς να θίγει άμεσα τα «επαγγελματικά δικαιώματα» του Κλάδου και χωρίς να επιλύει κανένα πραγματικό πρόβλημα, διέπεται από σαφές συντεχνιακό πνεύμα υπέρ των ‘’προνομιούχων’’ ειδικοτήτων, καταστρατηγώντας τις αρχές υγιούς ανταγωνισμού και επιχειρεί να διαιωνίσει ένα ανορθολογικό θεσμικό πλαίσιο που απλά αποτελεί τροχοπέδη στην προώθηση των αναπτυξιακών αναγκών της χώρας. Η προσφυγή των Χημικών Μηχανικών αιτιολογούσε την μη συμμετοχή των εκπροσώπων του Κλάδου στην αναγκαστική παρά το νόμο διαδικασία έκδοσης του ΠΔ ,και υποστήριζε το Σχέδιο ΠΔ που υπέβαλαν σύμφωνα με το νόμο, αλλά και τα Ευρωπαϊκά και Διεθνή δεδομένα. Επίσης η προσφυγή με την υπογραφή έγκριτου Καθηγητή του Συνταγματικού δικαίου και γνώστη του ενωσιακού δικαίου, επισημαίνει όχι μόνον την καταστρατήγηση στο ΠΔ διατάξεων του Συντάγματος και των Οδηγιών, αλλά και το πλήθος των αστοχιών και αντιφάσεων στις ρυθμίσεις του ιδίου του ΠΔ. Αλλά θα επανέλθουμε όταν εκδοθούν επίσημα οι αποφάσεις και θα δημοσιεύσουμε τις προσφυγές μας κατά του ΠΔ 99/2018. Και οι κρίνοντες κρίνονται.
Επαγγελματικά δικαιώματα και Επαγγελματικά Προσόντα
Εκ των πραγμάτων εστιάζουμε το θέμα στους Μηχανικούς.
Είναι γνωστό ότι «Επαγγελματικά δικαιώματα» αποκλειστικά στη βάση ακαδημαϊκών τίτλων, όχι μόνον απαξίωσαν, ταλαιπώρησαν και ταλαιπωρούν πλήθος ειδικοτήτων Διπλωματούχων Μηχανικών και Τεχνολόγων Μηχανικών, αλλά το κυριότερο αποτέλεσαν βασική τροχοπέδη για την ανάπτυξη της χώρας και αιτία μετανάστευσης Ελλήνων, που μεγαλούργησαν στο εξωτερικό.
Μένει οποιοσδήποτε εχέφρων ενεός όταν αντιληφθεί τη διαχρονική εγκληματική αδιαφορία Κυβερνήσεων και αρμόδιων παραγόντων να αντιμετωπίσουν με στοιχειώδη λογική και τα διεθνώς κρατούντα τα εξαιρετικά σοβαρά προβλήματα, μιας απόλυτα αλλοπρόσαλλης, αυθαίρετης και χαοτικής νομοθεσίας, θεμελιωμένης σε πελατειακές σχέσεις και σε απαράδεκτα και αντισυνταγματικά συντεχνιακά συμφέροντα υπό τον τίτλο «Επαγγελματικά Δικαιώματα». Όταν είναι στοιχειωδώς γνωστό ότι τα επαγγελματικά δικαιώματα κατακτώνται στη βάση ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ και δεν χαρίζονται. Όταν άξιοι επαγγελματίες μηχανικοί που είναι πολλοί, δεν ασχολούνται με επαγγελματικά δικαιώματα, αλλά προσπαθούν συνεχώς να γίνονται καλύτεροι στον τομέα τους. Μήπως αναφερόμαστε σε αυτονόητα??
Και όλα ταύτα όταν εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες έχουν ενσωματωθεί στη χώρα Ευρωπαϊκές Οδηγίες, που θέτουν τους κοινούς όρους και τα πλαίσια για την αναγνώριση Επαγγελματικών Προσόντων, που για κάθε νοήμονα δεν εξαρτώνται αποκλειστικά από ακαδημαϊκούς τίτλους σπουδών, αλλά και από την πείρα. Όταν οι Οδηγίες προβλέπουν τη διάκριση και κατοχύρωση των επαγγελματικών τίτλων προσώπων των διαφόρων επιπέδων της τεχνικής ιεραρχίας, αλλά και τις δυνατότητες αντιστοίχισης των τίτλων με συγκεκριμένες νομοθετικά ρυθμιζόμενες δραστηριότητες όταν τούτο επιβάλλεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος, αλλά και όταν η αντιστοίχιση αιτιολογείται με βάση την αρχή της αναλογικότητας. Η Ελληνική Πολιτεία αδυνατεί να ανταποκριθεί έως και σήμερα ορθολογικά στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και έχει καταστεί ακόμη μια φορά ‘’Μαύρο Πρόβατο’’ σε σχετικές εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Γιατί άραγε??
Οι απαντήσεις μπορούν να αναζητηθούν στα κείμενα της ιστοσελίδας μας, που πιστεύουμε ότι αποκτούν πλέον ιστορική σημασία. Οι διαχρονικοί αγώνες του κλάδου των ΧΜ μετέβαλαν μεν σημαντικά το «Status Quo», αλλά απαιτείται εξαιρετικά σοβαρή εργασία των Κυβερνώντων για την ουσιαστική ανατροπή του. Στο θέμα θα επανέλθουμε μετά την αναμενόμενη, αλλά καθυστερούμενη απόφαση του ΣΤΕ για το ΠΔ99/18. Σήμερα όμως θα τονίσουμε:
α. Είναι απαράδεκτο και προκαλεί θλίψη το γεγονός να χρησιμοποιείται δημόσια ο όρος «Επαγγελματικά δικαιώματα» από Υπουργικά χείλη, προκειμένου να αιτιολογηθεί και μάλιστα απολύτως ανεπαρκώς η συμμόρφωση της χώρας στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Έλεος!!!
β. Το ΤΕΕ σε ρόλο μη συμβατό με τις Οδηγίες εξακολουθεί να αντιστέκεται στον προβλεπόμενο έλεγχο των επαγγελματικών προσόντων ημεδαπών και αλλοδαπών μηχανικών της τυπικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και συνεχίζει τον ίδιο χαβά επί δεκαετίες, έρμαιο των συντεχνιακών συμφερόντων των ειδικοτήτων που κυρίως δραστηριοποιούνται στην οικοδομή και στα δημόσια έργα, απέχοντας προκλητικά από δραστηριότητες που συνδέονται με την βιομηχανική ανάπτυξη και τις σύγχρονες τεχνολογίες.
ΕΦΤΑΣΕ ΠΛΕΟΝ Ο ΚΑΙΡΟΣ Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΝΑ ΜΕΡΙΜΝΗΣΟΥΝ ΤΟ ΤΑΧΥΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΤΕΕ. ΠΟΥΘΕΝΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΡΟΜOΙΟΣ ΣΥΝΤΕΧΝΕΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ.
Ενδιαφέρει τους Χημικούς Μηχανικούς και όχι μόνον.
Στην Αντιπροσωπεία της 19/12/2020 που έγινε με τηλεδιάσκεψη και στο θέμα της Η.Δ «Επερωτήσεις προς τη Δ.Ε», συζητήθηκαν τα ακόλουθα θέματα που είχαν υποβληθεί προς απάντηση από τη Δ.Ε του ΤΕΕ, από τα μέλη της Αντιπροσωπείας Άρη Γκορόγια και Κώστα Κρεμαλή:
- Διπλωματούχοι Μηχανικοί ως Αξιολογητές και Ελεγκτές Επενδύσεων (Η επερώτηση αφορούσε την πρόσκληση του ΤΕΕ για εγγραφή μηχανικών σε καταλόγους ελεγκτών ΕΜΠΕ, σε έργα ειδικότητας Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανολόγων Μηχανικών).
- Αυτοψίες Μηχανικών για σύνδεση σταθμών ΑΠΕ (Η επερώτηση – καταγγελία, αφορούσε απόφαση της ΔΕ για εγγραφή μηχανικών σε καταλόγους με διάκριση των ειδικοτήτων σε εκείνους με ακαδημαϊκό τίτλο ΜΜ, ΗΜ, ΝΜ, ΜΠερ. και στους λοιπούς ανάλογα με την εμπειρία τους).
Τα πλήρη κείμενα των επερωτήσεων μπορούν να αναζητηθούν στο σύνδεσμο: Αντιπροσωπεία ΤΕΕ ΗΔ θέμα 3 σχ. 2.
Οι απαντήσεις του Προέδρου του ΤΕΕ στις επερωτήσεις έχουν ως εξής:
- Για το πρώτο θέμα θα γίνει παρέμβαση του ΤΕΕ στο Υπ. Ανάπτυξης.
- Για το δεύτερο θέμα η Δ.Ε θα προσκαλέσει προς διαβούλευση εκπροσώπους των Επιστημονικών Επιτροπών για την επίλυση του προβλήματος.
Είμαστε σε εποχή ισχύος της Οδηγίας 2018/958/ΕΕ η οποία επιβάλλει τον ενδελεχή έλεγχο της αναλογικότητας, πριν τη θέσπιση νομοθετικής κατοχύρωσης των επαγγελμάτων, η ευθύνη για την οποία ανήκει πρωταρχικά στη Διοίκηση. Ευελπιστούμε ότι δεν θα αναγκαστούμε να προβούμε σε καταγγελίες στην ΕΕ, σε βάρος καρεκλοκένταυρων συντεχνιακών, που θα αγνοήσουν ακόμη μία φορά το ενωσιακό δίκαιο και θα συνεχίσουν το χαβά τους!!
ΑΝΤΙΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΑΛΟΥΜ.
Δημοσιεύθηκε από Κ. Κρεμαλή στο Facebook.
Με το ΠΔ 51/2017 δεν ενσωματώθηκαν στο εσωτερικό δίκαιο διατάξεις της Οδηγίας 2013/55/ΕΕ (συνέχεια του Ευρωπαϊκού πλαισίου για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, γνωστό στα καθ’ ημάς από τα κολλέγια), που αφορούν τη λειτουργία ενώσεων όπως είναι το ΤΕΕ, ώστε να συνεχίζουν να διατηρούν και να προάγουν τη στάθμη του επαγγέλματος σε υψηλά επίπεδα. Η σημαντική μη ενσωματωθείσα διάταξη επιβάλλει την έγκριση της ΕΕ, σε σχετικό αίτημα ενός Κράτους μέλους. Η μη ενσωμάτωση των διατάξεων αυτών συνεχίστηκε και από την Κυβέρνηση της ΝΔ, το δε ΤΕΕ ουδέποτε και ουδόλως ενδιαφέρθηκε για το θέμα, παραμένοντας στην εφαρμογή του προ εκατονταετίας θεσμικού του πλαισίου. Η παραβίαση ουσιώδους διάταξης της Οδηγίας αφαίρεσε τη δυνατότητα του ΤΕΕ να οργανωθεί κατάλληλα, ώστε σύμφωνα με τα διεθνώς κρατούντα να προδιαγράψει και να προστατέψει το επάγγελμα των μελών του, που ισοδυναμεί με νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα, χωρίς αντιπαλότητες με τους τεχνολόγους ή τεχνικούς των άλλων επιπέδων της τεχνικής ιεραρχίας. Και ακολούθησε για μια ακόμη φορά το ΑΛΑΛΟΥΜ στο θέμα, που ταλανίζει τη χώρα επί σειρά δεκαετιών. Με μετασονύκτια τροπολογία της κ. Κεραμέως, αναγκαστική προφανώς από τις Οδηγίες και τις πιέσεις αποφοίτων που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, η ευθύνη αξιολόγησης των επαγγελματικών προσόντων μηχανικών με σπουδές τριτοβάθμιας( > ή = 3 χρόνια) εκπαίδευσης στο εξωτερικό, αφαιρείται από το ΤΕΕ και μεταφέρεται ως μη όφειλε σε υπηρεσίες του Υπ. Παιδείας, το δε ΤΕΕ υποχρεούται μετά θετική αξιολόγηση, να τους εγγράψει εντός μηνός ως μέλη του και να τους χορηγήσει τον τίτλο του διπλ. μηχανικού. Και ταύτα θα το επαναλάβουμε, διότι δεν έχει αναγνωρισθεί το ΤΕΕ από την ΕΕ, ως ένωση που προάγει το επάγγελμα του μηχανικού, αλλά και σέβεται τις Οδηγίες. Στην Αντιπροσωπεία της 19ης τ.μ ο υπογράφων πρότεινε να επισημανθούν οι ευθύνες των τελευταίων Κυβερνήσεων σε παραβιάσεις του κοινοτικού κεκτημένου, που έχουν οδηγήσει στο ΑΛΑΛΟΥΜ. Όμως οι αντιπρόσωποι των Ελλήνων μηχανικών, πρωτοστατούντων όσων εμφορούνται από αντιευρωπαϊκό πνεύμα και με την ανοχή του Προέδρου του ΤΕΕ και του Προέδρου της Αντιπροσωπείας υπερψήφισαν καταγγελτικό ψήφισμα για την τελευταία και μόνον τροπολογία της κ.Κεραμέως, αποφασίζοντας ακόμη μία φορά τη μάχη χαρακωμάτων που έχει οδηγήσει στα αδιέξοδα. Είναι φανερό νομίζω γιατί δηλώσαμε παρόντες, αφού προσπαθούμε να μη περιλαμβανόμαστε στη ρήση του Κωνσταντίνου Καραμανλή: Η ΕΛΛΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΠΕΡΑΝΤΟ ΦΡΕΝΟΚΟΜΕΙΟ.
ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Ν4412/2016 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
Εστιάζουμε κατ’ ανάγκην λεπτομερώς σε κρίσιμες για την ανάπτυξη και την καινοτομία ρυθμίσεις του Ν/Σ, που συνδέονται με τα κριτήρια επιλογής και καταλληλότητας των οικονομικών φορέων, που καλούνται να συμμετέχουν σε Δημόσιες Συμβάσεις Έργων ή Μελετών τους.
Παρατηρούμε ότι για μια ακόμη φορά συνεχίζονται οι στρεβλώσεις του υφιστάμενου επί δεκαετίες θεσμικού πλαισίου, σε συγκρούσεις με το πνεύμα και το γράμμα των Ευρωπαϊκών Οδηγιών και ειδικότερα με τις βασικές αρχές περί αποφυγής διακρίσεων, διαφάνειας και ίσων όρων ανταγωνισμού. Πρόδηλες συγκρούσεις που προκύπτουν από διατάξεις του ν4412/16 που παραμένουν σχεδόν αλώβητες και με το υπόψη Ν/Σ.
Οι αναφορές μας στη συνέχεια επικεντρώνονται εκ των πραγμάτων, σε ειδικά έργα όπως είναι π.χ. τα έργα προστασίας του περιβάλλοντος και συνδέονται ή αντιστοιχούνται με επαγγελματικές δραστηριότητες των Χημικών Μηχανικών – Μηχανικών Διεργασιών και των οικονομικών φορέων που δημιουργούν. Σε καμία όμως περίπτωση θεωρούμε την αντιστοίχιση ως αποκλειστική, δεδομένου ότι οι οικονομικοί φορείς άλλων ειδικοτήτων διπλωματούχων μηχανικών, διαθέτουν τις ικανότητες για να δραστηριοποιούνται στα έργα αυτά.
1.0 Ορθά αφαιρέθηκαν στο Ν/Σ οι κατηγορίες έργων από τους ορισμούς του Άρθρου 2 του ν.4412/16, παραμένουν όμως στη παρ.2 του Άρθρου 45 του ΠΔ 71/2019, η ισχύς του οποίου επιβεβαιώνεται σε πληθώρα Άρθρων του Ν/Σ (π.χ. παρ. 2 Άρθρου 83 που παραμένει και παρ. 3 Άρθρου 76 του ν4412/16 όπως τροποποιείται). Η κατηγοριοποίηση ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ για τα διάφορα είδη έργων, ανάλογα με το κύριο αντικείμενό τους ή το λειτουργικό τους σκοπό, πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά από τις αναθέτουσες αρχές με βάση τον κανονισμό 213/2008 (τροποποίηση του 2195/2002). Η κατηγοριοποίηση CPV εξυπηρετεί τόσο τη διαφάνεια στις προκηρύξεις κατασκευής Δημοσίων Έργων, σύμφωνα με τις Οδηγίες 2014/24ΕΕ και 2014/25ΕΕ, όσο και την αντιστοίχιση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων των οικονομικών φορέων ή και των συνεργαζόμενων κατ’ επιλογή τους υπεργολάβων, για τις απαιτούμενες κατασκευαστικές δομικές εργασίες και υπηρεσίες εγκατάστασης εξοπλισμού, σε ένα συγκεκριμένο κάθε φορά έργο. Κατόπιν τούτου, οι Οδηγίες είναι απολύτως σαφείς ως προς τα κριτήρια επιλογής οικονομικών φορέων ή ενώσεών τους, που επιθυμούν να συμμετέχουν σε μια σύμβαση έργου με συγκεκριμένο κύριο αντικείμενο ή λειτουργικό σκοπό. Τα δε κριτήρια επιλογής δεν πρέπει να εμπλέκονται με τα κριτήρια ανάθεσης, όπως τούτο επίσης επιβάλλεται από την Οδηγία.
Η κατηγοριοποίηση των έργων του Ελληνικού Μητρώου Εργοληπτών χωρίς αντιστοίχιση στις κατασκευαστικές εργασίες, με πέντε ψηφία του CPV που υποδηλώνουν κατηγορία με λειτουργικό σκοπό πλήρους ή διακριτού τμήματος ενός έργου, είναι απολύτως ασύμβατη με το ενωσιακό δίκαιο και οδηγεί μονίμως σε τραγελαφικές καταστάσεις προκηρύξεων, όπως χαρακτηριστικά είναι η ακόλουθη:
Σε προκήρυξη με κύριο CPV 45252100-9 «Κατασκευαστικές εργασίες ακαθάρτων υδάτων» που αποτελούν εξειδίκευση της κατηγορίας με CPV 45252000-8, καλούνται συνήθως Εργοληπτικές Εταιρείες του ΜΕΕΠ, μεμονωμένα ή σε ένωση, για «Υδραυλικά Έργα», «Οικοδομικά Έργα», «Η/Μ Έργα» και «Έργα καθαρισμού και επεξεργασίας νερού και υγρών, στέρεών και αερίων αποβλήτων – Έργα ΚΑΘ» με διακρίσεις σε τάξεις, ανάλογα με τεμαχισμό του προϋπολογισμού και ελάχιστη στελέχωση με συγκεκριμένες ειδικότητες μηχανικών ανά έργο και χωρίς αναφορά σε διακριτές κατηγορίες του CPV.
Όμως στις επιμέρους κατηγορίες του CPV 45240000-1 «Κατασκευαστικές Εργασίες για Υδραυλικά Έργα» δεν υφίσταται εξειδίκευση σχετιζόμενη με τον κωδικό της προκήρυξης και τις πρόσθετες εξειδικεύσεις του στο CPV. Επίσης, στο CPV δεν υφίστανται κατηγορίες «Η/Μ Έργα» και «Οικοδομικά Έργα» χωρίς προσδιορισμό λειτουργικού σκοπού. Αντίθετα, υφίστανται «Υπηρεσίες Εγκατάστασης Η/Μ Εξοπλισμού» και «Δομικές Κατασκευές σε εγκαταστάσεις αποβλήτων» που όμως δεν μπορούν να αποτελούν κατηγορία διακριτού έργου, στη συγκεκριμένη προκήρυξη.
Πέραν τούτων στην εξεταζόμενη προκήρυξη και παρόμοιες, παρατηρείται κατάφωρη υποβάθμιση έως και απαλοιφή του προϋπολογισμού του κύριου αντικειμένου που αντιστοιχείται σύμφωνα με το ισχύον Μητρώο, αλλά κυρίως σύμφωνα με το CPV σε κατηγορία εργασιών ΚΑΘ, στις οποίες δραστηριοποιούνται οι εργολήπτες Χημικοί Μηχανικοί υπέρ των εργοληπτών των άλλων κατηγοριών. Τούτο εξηγείται στην επόμενη παράγραφο.
Αναγνωρίζεται ότι η επαναδιατύπωση στο Ν/Σ της παρ. 1(δ) του Άρθρου 76 του ν4412/16 κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Αποτελεί όμως σταγόνα στον ωκεανό, χωρίς διατάξεις που να αναφέρονται στην οργάνωση των Μητρώων υποχρεωτικά με βάση το CPV και χωρίς σαφή διάκριση των κριτηρίων επιλογής από τα κριτήρια ανάθεσης με πλήρη εφαρμογή των σχετικών ρυθμίσεων των Οδηγιών.
2.0 Η ένταξη του Προσαρτήματος Γ Παράρτημα Ι στο ν4412/16 και η διατήρηση του με το Ν/Σ, αποτελεί αυταπόδεικτη ομολογία της κατάφορης παραβίασης των αρχών περί αποφυγής διακρίσεων και ίσων όρων ανταγωνισμού που πρέπει να διακρίνουν τις Δημόσιες Συμβάσεις.
Α. Ενώ στην περ. (15) της παρ. 3 του Άρθρου 2 του ν4412/16 όπως τροποποιείται, περιλαμβάνεται η υπ’ αρ. 18 η κατηγορία «Μελετών Χημικής Μηχανικής και Χημικών Εγκαταστάσεων», η κατηγορία αυτή απουσιάζει (!!) από το Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Γ. Γίνεται δηλαδή τουλάχιστον δεκτό ότι έως σήμερα δεν υφίσταται αντικείμενο και προδιαγραφές για αυτή την κατηγορία μελετών στον Κανονισμό Προεκτιμόμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών, που σε συνδυασμό με τις προδιαγραφές μελετών του ΠΔ696/74 αποτελούν το εφαρμοζόμενο θεσμικό πλαίσιο για την εκπόνηση των Μελετών Δημοσίων Έργων, σε σύγκρουση όμως με λοιπές ισχύουσες διατάξεις. Αναφερόμαστε ειδικά για την κατηγορία, στο υπ’ αρ. 18, στο ΒΔ19/21 Φεβ 1938, όπου προδιαγράφονται το αντικείμενο, οι προδιαγραφές και οι εργασίες των Χημικών Μηχανικών στα χημικοτεχνικά έργα, στα οποία σύμφωνα με το ΠΔ274/97 ανήκουν και οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού και υγρών, στερεών και αέριων αποβλήτων.
Β. Έλλειψη προδιαγραφών στο ΠΔ696/74 και στον ΚΠΑΜΥ υφίσταται και για άλλες μελέτες όπως χαρακτηριστικά είναι οι Ενεργειακές, Βιομηχανικές, οι Μεταλλευτικές, οι Μελέτες Συστημάτων Πληροφορικής και Δικτύων κ.α. Η πρόβλεψη έκδοσης Υπ. Απόφασης με γνώμη του ΤΕΕ της παρ. 2 του Άρθρου 75 του ν4412/16 που δεν τροποποιείται, για τον καθορισμό της αντιστοιχίας κάθε κατηγορίας μελέτης με το επιστημονικό πεδίο των εγγεγραμμένων φυσικών προσώπων και Εταιρειών στα Μητρώα Μελετητών, επαναλαμβάνεται χωρίς αποτέλεσμα, επί σειρά δεκαετιών και το γεγονός δεν μπορεί να μη σχετίζεται με την οργάνωση και τις ευθύνες του ΤΕΕ. Στο διάστημα αυτό τα πτυχία μελετητών χωρίς προδιαγραφές στον ΚΠΑΜΥ, είτε αγνοούνται είτε υποβαθμίζονται και οι μελέτες που θα μπορούσαν να εκπονηθούν από τους μελετητές αυτούς, καλύπτονται από «Προνομιούχους». Έτσι το αντικείμενο μελέτης εγκαταστάσεων ΚΑΘ δεν μπορεί να ανατεθεί σε μελετητές Χημικούς Μηχανικούς, ούτε σε εργολήπτες έργων ΚΑΘ σε περιπτώσεις μελετοκατασκευών. Ανατίθεται σε μελετητές Υδραυλικών Έργων και Η/Μ έργων που προετοιμάζουν και τον προϋπολογισμό των έργων αυτών, με τον τρόπο που αναφέρθηκε στα προηγούμενα. Δεν μπορεί πράγματι να υπάρχει πλέον χαρακτηριστική περίπτωση διακρίσεων.
Γ. Οι κατηγορίες μελετών αρχιτεκτόνων και μηχανικών του CPV χωρίς προδήλως αυθαίρετες διαφοροποιήσεις, μπορούν να αντιστοιχούνται με επαγγελματικές δραστηριότητες κατοχυρωμένες ή μη φυσικού προσώπου ή οικονομικού φορέα. Η διαφοροποίηση των κατηγοριών μελετών και οι αντιστοιχήσεις τους με CPV στο Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος ΙΙ, προκύπτουν αυθαίρετα από επαγγελματικό δικαίωμα ομάδων ειδικοτήτων διπλωματούχων μηχανικών, που δικαιούνται αποκλειστικά πρόσβασης και άσκησης στις κατηγορίες μελετών του ΚΠΑΜΥ, χωρίς όμως να λαμβάνονται υπόψη, ούτε τα αναφερθέντα προηγουμένως, ούτε το ΠΔ99/18 «Περί Ρύθμισης του επαγγέλματος του Μηχανικού», ούτε και κυρίως η Οδηγία 958/2018 που ισχύει υποχρεωτικά στην χώρα από την 20/07/2020 και σύμφωνα με την οποία απαιτείται λεπτομερής έλεγχος αναλογικότητας πριν τη θέσπιση νέας νομοθετικής κατοχύρωσης των επαγγελμάτων.
Η ελάχιστη παρέμβαση που πρέπει να γίνει στο Ν/Σ για τις μελέτες Δ.Ε, είναι η κατάργηση της περ. (15) της παρ. 3 του Άρθρου 2 του ν4412/16 και προφανώς του Προσαρτήματος Γ – Παράρτημα Ι. Η οργάνωση των Μητρώων Μελετητών πρέπει να είναι απολύτως συμβατή με το CPV, που στο θέμα αυτό ταυτίζεται με τα ΚΑΔ. (NACE rev. 1)
3.0 Επισημαίνουμε και ορισμένα πρόσθετα σημεία του Ν/Σ που θεωρούμε εξαιρετικής σημασίας:
Α. Στις περιπτώσεις συμβάσεων για «Εκτέλεση Έργου» η οριστική μελέτη πρέπει να εκπονείται με ευθύνη της αναθέτουσας αρχής, με τη συνδρομή των μελετητών και συμβούλων που επιλέγει και η ευθύνη προφανώς για το αποτέλεσμα ανήκει στην αρχή, που βέβαια πρέπει με τους συμβούλους της να επιβλέπει την εφαρμογή της μελέτης. Ορισμένες αποκλίσεις για την ανάθεση ορισμένων υποστηρικτικών μελετών στον ανάδοχο δεν αποκλείονται, αλλά τούτο δεν σχετίζεται με το σχεδιασμό του κύριου αντικειμένου του έργου. Είναι όμως γνωστό από πλήθος διακηρύξεων, ότι η ευθύνη π.χ. απόδοσης μιας εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων, που δεν έχει σχεδιασθεί από τον ανάδοχο, επιχειρείται με τη σύμβαση να μεταφερθεί σ’ αυτόν. Τούτο είναι απαράδεκτο και πρέπει να αντιμετωπισθεί στο Ν/Σ.
Β. Έργα διεργασιών (Processes) όπως είναι τα μεγάλα έργα Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας νερού και αποβλήτων ή τα Ενεργειακά Έργα δημοπρατούνται συνήθως και ορθά με οριστικό σχεδιασμό από τον Ανάδοχο, είτε Turnkey, είτε BOD. Σ’ όλες τις περιπτώσεις παρέχεται ελευθερία στον Ανάδοχο να σχεδιάσει, να οργανώσει και να εκτελέσει όλες τις απαιτούμενες εργασίες σύμφωνα με Κανονισμούς, Προδιαγραφές και Πρότυπα, ο δε Εργοδότης με τους Συμβούλους Μηχανικούς του, δίνει το βάρος στον έλεγχο και στην αξιολόγηση των δεσμεύσεων ή απαιτήσεων του σχεδιασμού, της κατασκευής, της λειτουργίας και συντήρησης του Έργου, σύμφωνα κάθε φορά με τους όρους της σύμβασης.
Αναγνωρίζεται ότι το Άρθρο 50 του ν4412/16 όπως τροποποιείται, προβλέπει Δημόσιες Συμβάσεις με αντικείμενο τη μελέτη και την εκτέλεση (κατασκευή) έργου. Είναι όμως τουλάχιστον ανεξήγητη παρ. 4 που δεν προβλέπει αξιολόγηση της μελέτης στη διαδικασία ανάθεσης της σύμβασης και πρέπει να τροποποιηθεί. Πλέον ανεξήγητη είναι η υποχρεωτική εμπλοκή Μελετητών των Μητρώων στις μελέτες που θα εκπονηθούν με ευθύνη του αναδόχου. (παρ. 2 Άρθρου 77 ν4412/16, όπως τροποποιείται). Το γεγονός πέραν αδυναμίας εφαρμογής του στις περιπτώσεις έλλειψης μελετητών απολύτως σχετικών με το αντικείμενο του έργου, επεμβαίνει απαραδέκτως στην τεχνολογία, στην οργάνωση και στις επιλογές συνεργατών, με ευθύνη του αναδόχου.
Γ. Ο ρόλος των Μελετητών ή των Συμβούλων Μηχανικών Δ.Ε. πρέπει να επικεντρώνεται σε υπηρεσίες προς την Αναθέτουσα Αρχή απαιτούμενων για την απρόσκοπτη εκτέλεση των έργων, καθώς και στην επίβλεψη κατά την εκτέλεση των έργων, ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση Κανονισμών Ασφαλείας και Προστασίας και τέλος στις απαιτούμενες διαδικασίες και ενέργειες ελέγχου του αποτελέσματος, για το οποίο έχει δεσμευθεί με τη σύμβαση ο Ανάδοχος.
Δ. Ο όγκος του Ν/Σ στο οποίο βέβαια ενσωματώνονται οι μη τροποποιούμενες διατάξεις του ν4412/16, δεν αποτελούν απλοποίηση. Πολλές ρυθμίσεις του Ν/Σ θα μπορούσαν να αποτελούν απλά εξειδίκευση των Παραρτημάτων των Οδηγιών.
Θεωρούμε από τα προηγούμενα ότι η δομή, το μέγεθος και κυρίως η διατήρηση των στρεβλώσεων στο υπόψη Ν/Σ δεν αποτελούν ούτε απλοποίηση, ούτε συμβάλλουν στην ανάπτυξη. Είναι επιτέλους καιρός η Κυβέρνηση και η Βουλή να εφαρμόσουν τις Οδηγίες χωρίς αυθαίρετες προσαρμογές και για τη δομή των διαφόρων συμβάσεων να εφαρμοσθούν οι διακριτές εκδόσεις της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συμβούλων Μηχανικών (International Federation of Consulting Engineers – FIDIC), δεδομένου ότι η εφαρμογή τους απαιτείται από διεθνείς Επενδυτικές Τράπεζες, προκειμένου να υπάρξει χρηματοδότηση σε έργα υποδομής.
Εκσυγχρονισμός (!!) στην κατασκευή βιομηχανικών εγκαταστάσεων
Στη δημόσια διαβούλευση για το Ν/Σ «Εκσυγχρονισμός της χωροταξικής και πολεοδομικής Νομοθεσίας» δημοσιεύθηκε το ακόλουθο σχόλιο από τον εκπρόσωπο της ΚΙΝΗΣΗΣ μας, Κώστα Κρεμαλή, που επικεντρώνεται στη σχετική Νομοθεσία με αναφορά τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Προκαλεί τουλάχιστον θυμηδία ο όρος «εκσυγχρονισμός» όταν αναφέρεται ειδικά στην δόμηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων που προδήλως συνδέεται και με την ασφαλή λειτουργία τους για τους εργαζομένους και το περιβάλλον.
Η επί δεκαετίες τουλάχιστον σύγχυση της Διοίκησης μεταξύ των εγκαταστάσεων που εξυπηρετούν κτίρια διαφόρων χρήσεων και βιομηχανικών εγκαταστάσεων που εξυπηρετούνται από κτίρια, τεχνικά έργα ή λοιπές δομικές κατασκευές, εξακολουθεί να αποτελεί τον κανόνα στη νομοθεσία για την ίδρυση, κατασκευή και λειτουργία των βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Το γεγονός σε συνδυασμό με αλληλοκάλυψη αρμοδιοτήτων των διαφόρων Υπουργείων, την κατά περίπτωση διατύπωση-διαφοροποίηση βασικών ορισμών από αρμόδιες αρχές, την ελλιπή ή στρεβλή ενσωμάτωση Ευρωπαϊκών Οδηγιών, την ουσιαστική απουσία ελέγχων, τη χαοτική γραφειοκρατική περιπτωσιολογία Κανονιστικών Πράξεων, έχουν το μερίδιο ευθύνης, όχι μόνον για εξαιρετικά σοβαρά ατυχήματα όπως π.χ. το τελευταίο στη Μεταμόρφωση ή προηγούμενα σε σεισμούς, αλλά είτε ευνοούν αυθαιρεσίες, είτε εγκυμονούν κινδύνους τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους εργαζομένους, είτε αποτρέπουν κάθε επενδυτή να επιχειρήσει σοβαρή βιομηχανική επένδυση στη χώρα. Δεν μπορούμε παρά να αναφέρουμε ορισμένα τελείως χαρακτηριστικά παραδείγματα για την αιτιολογία των αιτιάσεων μας. Παρά μεγαλοστομίες ειδικών ή μη για την ανάπτυξη, απουσιάζουν παντελώς προτάσεις για «λεπτομέρειες» και δυστυχώς ο διάβολος κρύβεται σ’ αυτές.
Αναγνωρίζεται ότι η πληρέστερη νομοθεσία για την ίδρυση βιομηχανικών εγκαταστάσεων είναι η περιβαλλοντική νομοθεσία, όπου περιλαμβάνεται και ο ορθός ορισμός της «εγκατάστασης» (Οδηγία 2010/75/ΕΕ), που έπρεπε να είναι ο ίδιος σε κάθε άλλη νομοθετική πράξη που αφορά την κατασκευή και τη λειτουργία της. Όμως:
(α) Η Οδηγία 2010/75/ΕΕ ενσωματώθηκε στην έννομη τάξη με ΥΑ ενώ η ίδρυση της βιομηχανίας ισχύει με το νόμο 3982/11.
(β) Στο Άρθρο 17 του ν3982/11 όπως ισχύει, δεν ορίζονται οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ενώ ως «εγκατάσταση» (Ίδρυση) ορίζεται η «Τοποθέτηση (!!) για πρώτη φορά μηχανολογικού εξοπλισμού (!) σε συγκεκριμένη θέση (!) για άσκηση δραστηριότητας». Αν είναι ποτέ δυνατόν!!
Συγχρόνως στο ίδιο άρθρο ορίζεται: «Λειτουργία είναι η ενεργοποίηση του εγκατασταθέντος μηχανολογικού εξοπλισμού». Εν κενώ ή υπό φορτίο κύριοι (;;). Αν είναι ποτέ δυνατόν!!
Στην παρ. 5 του Άρθρου 17 του ν3982/11 ορίζονται οι Κτιριακές Εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν Βιομηχανικά – Βιοτεχνικά κτίρια με άδεια οικοδομής για τη χρήση τους, αλλά και κάθε δομική κατασκευή ή ανεξάρτητα κτίρια χωρίς αναφορά σε οικοδομική άδεια για τη δόμησή τους. Όταν κάποιος προσπαθήσει να συνδέσει αυτούς τους ορισμούς με τον ΝΟΚ, ώστε να αντιληφθεί αν οι κατακόρυφες υπαίθριες δεξαμενές αποθήκευσης υγρών ή στερεών συμμετέχουν στον συντελεστή δόμησης (όπως π.χ. τα Silos μόνο σε αγροτική εκμετάλλευση σύμφωνα με το παρόν Ν/Σ), αν τα ανεξάρτητα κτίρια(;) είναι ημιυπαίθριοι (!) χώροι, αν οι εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης του κτιρίου όπως ορίζονται στον ΝΟΚ, μπορούν πάντοτε να διαχωρίζονται και να διαφοροποιούνται στην πράξη και στη μελέτη τους από τις βοηθητικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης της κύριας βιομηχανικής εγκατάστασης, αν απαιτείται στατική μελέτη για στήριξη μεμονωμένου εξοπλισμού, αν η εξοικονόμηση ενέργειας για το κτίριο μπορεί να διαφοροποιείται από το γενικό πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας στην εγκατάσταση, αν ο προϋπολογισμός που συντάσσεται για την άδεια εγκατάστασης συμμετέχει ή όχι στον προϋπολογισμό που συντάσσεται για την οικοδομική άδεια, κτλ, κτλ, κτλ, είναι βέβαιο ότι θα αναφωνήσει «Ελεος».
Εντυπωσιάζει το γεγονός της ένταξης και της διατήρησης των προηγούμενων ορισμών του Άρθρου 17 στην έννομη τάξη χωρίς καμία αντίδραση ενδιαφερόμενων ή αρμόδιων επιστημονικών και επαγγελματικών φορέων.
(γ) Και αφού αναφερθήκαμε στον ΝΟΚ που «εκσυγχρονίζεται» δεν έπρεπε τουλάχιστον να υπάρχουν πέντε κανόνες για τη διάταξη του βιομηχανικού εξοπλισμού και των δομικών κατασκευών στο χώρο, όταν υπάρχουν άπειρες χρήσιμες ή άχρηστες λεπτομέρειες για όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως χρήσης; Γενικότερα πότε θα υπάρξουν απαραίτητοι και ολοκληρωμένοι κανόνες και προδιαγραφές για τη δόμηση των κτιριακών έργων και εγκαταστάσεων ανάλογα με τη χρήση τους ώστε να εξυπηρετείται η ασφαλής λειτουργία τους; Πότε επιτέλους θα αναλαμβάνει ουσιαστικά την ενιαία αδειοδότηση ένας φορέας κατ’ εξοχήν αρμόδιος για την προστασία του περιβάλλοντος και των εργαζομένων, για τη δόμηση και λειτουργία των βιομηχανικών εγκαταστάσεων;
(δ) Η υφιστάμενη γραφειοκρατία για την χωροθέτηση και δόμηση σοβαρών κατηγοριών βιομηχανικών δραστηριοτήτων, ιδίως εκτός οργανωμένων υποδοχέων, θα μπορούσε να περιορισθεί αν η περιβαλλοντική άδεια ίδρυσης ενσωμάτωνε απαιτούμενες εγκρίσεις αρμόδιων ανά περίπτωση φορέων και την προέγκριση της οικοδομικής άδειας (κάλυψη, συντελεστής δόμησης, ύψος, όγκος κατασκευών), χωρίς να μεταφέρει την ευθύνη τήρησης σχετικών όρων και περιορισμών στους επενδυτές και χωρίς επαναλήψεις απαιτούμενων δικαιολογητικών από τις αδειοδοτούσες τελικά αρχές. Το θέμα κατά τη γνώμη μας είναι τεράστιο, συνδέεται με την διαδικασία σχεδιασμού των έργων σε διάφορες φάσεις και έπρεπε η διαδικασία αυτή να παραλληλίζεται ορθολογικά με τη διαδικασία αδειοδοτήσεων, πράγμα που δυστυχώς δεν συμβαίνει.
Δεν είναι δυνατόν στα πλαίσια της παρούσας διαβούλευσης να αναφερθούμε ειδικότερα στις στρεβλώσεις, που αφορούν την αδειοδότηση των βιομηχανικών δραστηριοτήτων και είτε ευνοούν την άναρχη ανάπτυξη, είτε αποθαρρύνουν σοβαρούς επενδυτές. Απαιτείται προς τούτο πολυσέλιδο βιβλίο.
Ευελπιστούμε ότι τα προβλήματα που συνδέονται γενικά με τη βιομηχανία να είναι ή να γίνουν αντιληπτά στην Κυβερνητική Επιτροπή, που συγκροτήθηκε πρόσφατα για να ασχοληθεί με το θέμα.